Üstten Kanat mı? Alttan Kanat mı?

Yukarıdaki fotoğrafta da gördüğünüz gibi bu yazımızda  üstten kanat ve alttan kanatlı uçakları inceleyeceğiz. Sizce kanatlar neden bu şekilde yerleştirilmiştir? Kanatların bu şekilde yerleştirilmesinde ki avantaj ve dezavantajlar nelerdir? Gelin birlikte bu farklılığın sebeplerini inceleyelim.

 

Üstten Kanatlı Uçak Nedir?

İsminden de anlaşıldığı gibi kanadı uçak gövdesinin üstüne monte edilmiş uçaklara denir. Şekil 1 ‘de de gördüğünüz gibi en yaygın üstten kanatlı uçak, Cessna 172’ dir.

Üstten kanatlı bir uçakta kütle merkezi (uçağın denge noktası) , kaldırma merkezinin ( kaldırma kuvvetlerinin yoğunlaştığı yer) altındadır.

Peki bu üstten kanatlı uçakların avantajları nelerdir?

• Kanatlar üst tarafta olduğu için engelsiz ve net bir görüş açısı yaratır.
• Yukarıda bahsettiğimiz gibi kütle merkezi, kaldırma merkezinin altında olduğu için kararlıdır.
• Yerdeki engellere karşı kanadın üstte olması,
• Kanatlar , güneş ışığının kokpite girmesini engelleyerek sıcak günlerde avantaj sağlar,
• Tekerleklere takoz takmak-çıkarmak daha kolaydır.

Avantajları kadar dezavantajları olduğunu da unutmamak gerek,

• Yan rüzgarlara ve türbülansa karşı hassas,
• Üstte geçen uçağın sınırlı görüş alanı,
• Yakıt deposunun üstte olması ve olası yakıt ikmalinde merdiven kullanılmasının gerektiği,
• Zeminden son dönüşe kadar olan engelli görüşü dezavantajları arasındadır.

 

Alttan Kanatlı Uçak Nedir?

Bu uçak şeklinde ise kanat, gövdenin daha altına monte edilmiştir. Şekil 2. örneğinde bir Piper Cherokee tip uçak görüyorsunuz. Bu uçak , alttan kanatlı uçakların en popülerlerinden biridir.

Alttan kanatlı uçaklardaki kanatlar, dihedral olarak tasarlanmıştır ( dihedral, kanat uçlarının daha havaya doğru olmasıdır.). Tasarımcıların amacı ise kanatları dihedral yaparak, üstten kanatlı uçak  kadar sağlamlaştırmaya çalışmaktır.

Avantajlar:

• Olası acil bir suya iniş durumunda , kanatlar su yüzeyinde birkaç dakika yüzer ve bu sayede tahliye süresi artar.
• Daha net gökyüzü görüşü sağlar.
• Acil inişlerde daha güvenlidir. Bunun sebebi kanatların alt tarafta olması ve çarpmanın bir kısmını emebilmesidir.
• Yakıt deposuna ulaşmak ve doldurmak daha kolaydır. Üstten kanatlı uçaklarda ki gibi merdivene gerek duyulmaz.

Dezavantajlar:

• Pilotun zemin görüşünü engeller.
• Güneş ışınları kanatlardan yansıma yaparak ortamı daha fazla sıcak hale getirir.
• Kanat altı inceleme-tamir gibi olaylar daha fazla çaba gerektirir.

Hangi uçak ne zaman tercih edilmelidir?

Performansa dayalı ve manevra yeteneğinin fazla olmasını isteyen pilotlar alttan kanatlı uçağı, gezi, fotoğrafçılık, kargo, keşif gibi durumlarda üstten kanatlı uçaklar tercih edilir.

Kısacası insanlar kendi ihtiyaçları doğrultusunda uçak seçimi yaparlar.